Sporządzanie różnego rodzaju zestawień na potrzeby rachunkowości zarządczej, statystyki oraz sprawozdań finansowych jest jednym z istotnych zadań wykonywanych w każdej firmie. Częścią sprawozdania finansowego jest bilans, czyli zestawienie aktywów i pasywów jednostki sporządzone na konkretny moment.

pasywa firmy

Bilans przedsiębiorstwa musi być zrównoważony, czyli suma aktywów i pasywów muszą być sobie zawsze równe.
Najkrócej mówiąc, aktywa firmy to posiadany przez jednostkę gospodarczą majątek, z kolei zaś źródła jego finansowania to pasywa firmy. Pasywa to źródła pochodzenia majątku przedsiębiorstwa. Istnieją generalnie dwa źródła pozyskiwania majątku: kapitały własne, przekazane jednostce przez właścicieli oraz kapitały obce, czyli wszelkie zobowiązania
Kapitał własny to wewnętrzne źródło finansowania, czyli ta część majątku która finansowana jest przez właścicieli firmy. Odzwierciedla on majątek oraz gotówkę wniesioną do firmy poprzez jej właścicieli w momencie rozpoczęcia działalności, jak i w trakcie jej funkcjonowania. Jest to zysk pozostawiany w firmie przez właścicieli. Kapitał ten jest bazą dla prowadzenia danej działalności gospodarczej. Im wyższa jego wartość, tym pewniejsze i bezpieczniejsze są fundamenty funkcjonowania firmy. Pod pojęciem zobowiązań rozumie się kwoty które, z różnych tytułów firma winna jest swoim kontrahentom, budżetowi, bankom czy pracownikom. Wyróżnia się zobowiązania długoterminowe oraz krótkoterminowe.

 

Pierwszą z wymienionych grup stanowią wszelkiego rodzaju zobowiązania, których termin płatności jest dłuższy niż 12 miesięcy. Należą do nich kredyty i pożyczki długoterminowe, obligacje i inne papiery wartościowe wyemitowane przez przedsiębiorstwo. Zobowiązania krótkoterminowe to zobowiązania firmy których termin zapadalności wynosi do 12 miesięcy.  Należą do nich przede wszystkim: kredyty i pożyczki krótkoterminowe, obligacje i papiery wartościowe, zobowiązania z tytułu dostaw i usług, wekslowe, budżetowe, z tytułu wynagrodzeń, czy też zaliczki na poczet dostaw. Z kolei zaś rezerwy na zobowiązania to taki rodzaj zobowiązań, których termin płatności i ich wielkość nie są do końca pewne. Tworzy się je na prawdopodobne przyszłe zobowiązania. Może to być np. rezerwa na podatek dochodowy. Istotnym składnikiem pasywów są rozliczenia międzyokresowe bierne. Są to głównie wszelkie rozliczenia związane z wpływami w bieżącym okresie a przychodami dotyczącymi przyszłości. Wymienić tutaj można przedpłaty uzyskane na poczet przyszłej sprzedaży.
Reasumując można powiedzieć, iż każdy składnik aktywów musi mieć swoje źródło pochodzenia, zatem suma aktywów musi być zawsze równa sumie pasywów. Jest to podstawowe równanie bilansowe, wyrażające tzw. równowagę bilansową inaczej nazywaną równowagą finansową firmy.